Ο Χάρι Γκέιμ (Harry Game, 1923 – 2017) ήταν Άγγλος προπονητής του ποδοσφαιρικού Παναθηναϊκού. Σε δύο θητείες στο Τριφύλλι (1950-1953 και 1961-1963) κατέκτησε τρία πρωταθλήματα και παραμένει μέχρι σήμερα ο πιο πετυχημένος τεχνικός της ομάδας.
Περιεχόμενα
Ποδοσφαιρική καριέρα
Χάρι Γκέιμ, προπονητής Παναθηναϊκού
Ο Χάρι Γκέιμ γεννήθηκε το 1923 στην Αγγλία. Η ποδοσφαιρική του καριέρα ήταν πολύ σύντομη. Αγωνίστηκε ως αμυντικός στην Κρίσταλ Πάλας και αργότερα, στην Κάρντιφ και τη Μίλγουολ.
Ωστόσο, ένας σοβαρός τραυματισμός στον μηνίσκο και στους συνδέσμους του γονάτου, τον υποχρέωσε σε πρόωρη αποχώρηση από την ενεργό δράση, σε ηλικία μόλις 24 ετών. Πρόκειται για τραυματισμούς που σήμερα αποκαθίστανται εύκολα ή δύσκολα, όμως εκείνα τα χρόνια, η ιατρική επιστήμη δεν είχε προχωρήσει τόσο.
Έτσι, ο Χάρι Γκέιμ, μετά τη θητεία του στην Βασιλική Πολεμική Αεροπορία της Βρετανίας, εκπαιδεύτηκε και πήρε δίπλωμα προπονητή.
Στροφή του Παναθηναϊκού στο «αγγλικό σύστημα»
Η πρώτη θητεία του Χάρι Γκέιμ στο Τριφύλλι
Το 1950, ο Παναθηναϊκός είχε ανοίξει δίαυλο επικοινωνίας και συνεργασίας με τον βρετανικό αθλητισμό. Έκλεινε αγώνες με αγγλικές ομάδες (Κάρντιφ), προμηθευόταν αθλητικά είδη ένδυσης και προπόνησης από μεγάλες αγγλικές εταιρείες και είχε αποφασίσει να προωθήσει «την εφαρμογήν του αγγλικού συστήματος» στο ποδόσφαιρο.1 Έτσι, όταν απομακρύνθηκε από την ομάδα ο Γιόζεφ Στραντλ, οι «πράσινοι» επέλεξαν για αντικαταστάτη του τον ─φιλόδοξο, αν και μόλις 27άχρονο─ Χάρι Γκέιμ.2 Την περίπτωσή του πρότεινε στον Όμιλο ο πάντα δραστήριος στα παναθηναϊκά κοινά Άγγελος Φιλίππου. Σύμμαχος του Παναθηναϊκού ήταν ο Tom Whittaker, προπονητής της Άρσεναλ, που παρείχε στο Τριφύλλι όσες πληροφορίες χρειάζονταν.
Η «εποχή Γκέιμ» ξεκινούσε και οι φίλαθλοι απολάμβαναν (ειδικά μετά το 1951) μία ομάδα που έπαιζε στρωτό ποδόσφαιρο και στην οποία έλαμπαν νέα μεγάλα ταλέντα όπως ο αμυντικός Γιάννης Νεμπίδης και ο επιθετικός Βαγγέλης Πανάκης.
Το πρωτάθλημα του 1953
Οι τίτλοι άργησαν να έρθουν ─άλλωστε το 1950 και το 1952, η Ε.Π.Ο. δεν διοργάνωσε πρωτάθλημα Ελλάδας─, ωστόσο ήταν δεδομένο πως ήταν θέμα χρόνου για τον Παναθηναϊκό να πανηγυρίσει κάποια μεγάλη επιτυχία.
Το 1952 και το 1953 οι «πράσινοι», υπό τις οδηγίες του Χάρι Γκέιμ, αναδείχθηκαν πρωταθλητές Αθηνών. Στο πρωτάθλημα Ελλάδας του 1952-53, το Τριφύλλι τέθηκε αντιμέτωπο του πρωταθλητή Πειραιώς Ολυμπιακού και του πρωταθλητή Θεσσαλονίκης Άρη. Με δύο νίκες επί του Άρη (1-0 και 0-1) και δύο ισοπαλίες με τον Ο.Σ.Φ.Π. (1-1 και 0-0), ο Παναθηναϊκός αναδείχθηκε πρωταθλητής Ελλάδας.
Η φυσική κατάσταση επί Γκέιμ
Για πρώτη φορά τόσο σκληρές προπονήσεις
Οι ποδοσφαιριστές του Παναθηναϊκού μνημόνευαν για πολλά χρόνια τις απίστευτα σκληρές και επίπονες προπονήσεις του Χάρι Γκέιμ, ειδικά κατά τη διάρκεια της καλοκαιρινής προετοιμασίας.
Ο Ζαχαρίας Πιτυχούτης είχε περιγράψει τις προπονήσεις του Χάρι Γκέιμ ως εξής:
Δεν μας άφηνε να πάρουμε ανάσα. Ανεβαίναμε τα μεγάλα σκαλιά της νεόκτιστης Θύρας 13, με τον ήλιο να μας καίει ξανά και ξανά. Στην αρχή δυσφορούσαμε. Διαμαρτυρόμασταν και δημιουργούνταν τριβές. Όμως όταν ξεκινούσαν τα παιχνίδια τότε καταλαβαίναμε τι καλό μας είχε κάνει. Μπαίναμε στον αγωνιστικό χώρο και… δεν νοιώθαμε τα πόδια μας. Δεν υπήρχε κούραση. Βλέπαμε στο δεύτερο ημίχρονο τους αντιπάλους να κουράζονται και εμείς πετούσαμε.3
Οικογενειακοί λόγοι τον οδήγησαν σε παραίτηση μετά την κατάκτηση του πρωταθλήματος 1953. Έχει γραφτεί πως ήταν επιθυμία της γυναίκας του Τζοάν, η οποία όταν ο Γκέιμ παραιτήθηκε από τον Παναθηναϊκό περίμενε το τρίτο παιδί τους.
Από την Αθήνα στην Αμβέρσα
Επόμενος σταθμός του Γκέιμ ήταν το Βέλγιο. Η ομάδα Ρουαγιάλ Αντβέρπ (Royal Antwerp) αναζητούσε Άγγλο προπονητή που θα την οδηγούσε στις πρώτες μεταπολεμικές επιτυχίες της.4 Η περίπτωση του Γκέιμ αποδείχθηκε «χρυσή» για τους Βέλγους… Με αυτόν στο τιμόνι, η ομάδα της Αμβέρσας κατέκτησε το πρώτο Κύπελλο της ιστορίας τους (1954-55), ενώ επανήλθε και στην κορυφή του βελγικού πρωταθλήματος (1956-57).
Ο Χάρι Γκέιμ παραμένει μέχρι σήμερα ο νεαρότερος προπονητής που έχει κατακτήσει τη βελγική λίγκα.
Επιστροφή στον Παναθηναϊκό το 1961 και… ξανά τίτλοι
Το 1961, ο Χάρι Γκέιμ επαναπροσλήφθηκε από τον Παναθηναϊκό. Το έργο του ήταν σαφώς δυσκολότερο από της πρώτης του θητείας, καθώς έπρεπε να ανταγωνιστεί όλες τις ομάδες της συσταθείσας το 1960 Α΄ Εθνικής Κατηγορίας. Και τα πήγε περίφημα!
Έμεινε για τρεις αγωνιστικές περιόδους στο Τριφύλλι (1960-61 έως 1962-63) και κατέκτησε δύο πρωταθλήματα (1961 και και 1962). Μάλιστα, το 1963 το πρωτάθλημα χάθηκε στην ισοβαθμία με την Α.Ε.Κ. (με 77 βαθμούς), σε αγώνα μπαράζ. Και για να χαθεί έγιναν… πολλά και περίεργα, που θα αναλυθούν σε ξεχωριστό λήμμα.
Η απώλεια εκείνου του τίτλου προκάλεσε αναταραχές στο εσωτερικό της ομάδας. Μερίδα φιλάθλων κατηγορούσε τον Γκέιμ για «προβληματικές» σχέσεις με βασικούς ποδοσφαιριστές, ενώ δεν ήταν λίγοι εκείνοι που κατηγορούσαν τις «φίρμες» του Παναθηναϊκού για τη συμπεριφορά τους. Ο Γκέιμ βρέθηκε στη δίνη μίας νοσηρής και έντονα πολεμικής κατάστασης ─ειδικά μετά τη ρήξη μεταξύ Παναθηναϊκού-Ολυμπιακού και Α.Ε.Κ. και τη διάλυση της Π.Ο.Κ. τον Μάρτιο του 1963. Οι συνθήκες αυτές οδήγησαν στην αποχώρηση του προπονητή από το Τριφύλλι.
Η δεύτερη παρουσία του Γκέιμ στον Παναθηναϊκό σημαδεύτηκε και από την πρώτη επίσημη συμμετοχή της ομάδας σε ευρωπαϊκή διοργάνωση. Πραγματοποιήθηκε το 1960-61 στο Κύπελλο Πρωταθλητριών, όταν οι «πράσινοι» αντιμετώπισαν τη Σπάρτκ Χράντετς Κράλοβε και αποκλείστηκαν με μία ήττα εκτός έδρας (1-0) και ισοπαλία 0-0 στη Λεωφόρο.
Ο Χάρι Γκέιμ, μαζί με ποδοσφαιριστές του Παναθηναϊκού (διακρίνονται οι Λινοξυλάκης, Πανάκης και Νεμπίδης) σε μία στιγμή έντασης στο γήπεδο της Λεωφόρου. Με το καπέλο και τα γυαλιά, ο Ανδρέας Βγενόπουλος.
Το τέλος της προπονητικής καριέρας του
Ο Γκέιμ έκανε για δεύτερη φορά τη διαδρομή Αθήνα-Αμβέρσα, επιστρέφοντας στη Ρουαγιάλ Αντβέρπ στα μέσα του ’60. Η ομάδα που ανέλαβε είχε ήδη πάρει την «κατιούσα». Ο Άγγλος τεχνικός δεν κατάφερε να επαναλάβει τις επιτυχίες του παρελθόντος. Το 1968, η βελγική ομάδα υποβιβάστηκε ─για πρώτη φορά στην ιστορία της─ και ο Γκέιμ παραιτήθηκε. Έκτοτε δεν ανέλαβε άλλη ομάδα και αφιέρωσε τη ζωή του στην πολυπληθή οικογένειά του.
Απέκτησε τρία παιδιά και επτά εγγόνια.
Πέθανε στις 26 Μαρτίου 2017 στην Κομητεία του Νόρφολκ της Ανατολικής Αγγλίας.
Στις 27 Μαΐου 2019, η Εκδοτική Belle Époque και η ερευνητική ομάδα της ιστορίας του Παναθηναϊκού τίμησαν τη μνήμη του, φέρνοντας στην Ελλάδα τον γιο του, Χάρι Γκέιμ Jr. Του παραδόθηκε αναμνηστική πλακέτα από τον πάλαι ποτέ ποδοσφαιριστή του, Νίκο Φαράντο, σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα του συλλόγου «Οι Φίλοι της Μουσικής» στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
Πηγές – Σημειώσεις
Κύρια πηγή: royalantwerpfc.be
