Τη δεκαετία του ’60, οι Χάρι Γκέιμ (1960-1963) και Στιέπαν Μπόμπεκ δημιούργησαν μία από τις κορυφαίες ομάδες στην ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου. Αναντικατάστατο μέλος του Παναθηναϊκού εκείνα τα χρόνια ήταν ο Ανδρέας Παπαεμμανουήλ. Οι φίλαθλοι και οι συμπαίκτες του τον αποκαλούσαν «Παπαμανώλη», το οποίο όμως σύντομα μετατράπηκε στο παρατσούκλι «Παπακανόνης», χάρη στο απίστευτα δυνατό κι ευθύβολο σουτ του.  Σήμερα θεωρείται ένας εκ των καλλιτέρων Ελλήνων ποδοσφαιριστών όλων των εποχών. Το paopedia.gr και ο Ανδρέας Οικονόμου σκιαγραφούν το προφίλ του κανονιέρη του Τριφυλλιού.

Εχούμε και τον κούνελο, που γήπεδα οργώνει…
Αντί για πόδι δεξιό έχει ένα κανόνι.
Ρούλαλα ρούλαλα ρούλα ρούλα ρούλαλα…

– Ρουλαλάδες, σύνθημα δεκαετίας ’60

Οικογενειακές πληροφορίες

Γεννήθηκε στο Νέο Φάληρο στις 18 Φεβρουαρίου 1939. Μεγάλωσε σε ένα μικρό, φτωχικό σπίτι στην οδό Αλιμπράντη 3.¹ Ήταν το ένατο παιδί από τα 10 της οικογένειας Παπαεμμανουήλ ─ επτά κορίτσια και τρία αγόρια. Ο μεγαλύτερος αδερφός, ο Πέτρος, ασχολήθηκε πρώτος με το ποδόσφαιρο, ωστόσο εγκατέλειψε πρόωρα την ενεργό δράση, εξαιτίας προβλημάτων υγείας με το στομάχι του. Ο τρίτος αδελφός, ο Γιώργος, επίσης έγινε ποδοσφαιριστής. Παρότι ήταν Παναθηναϊκός, φόρεσε τα χρώματα του Ολυμπιακού.², ³

Πώς ο Παναθηναϊκός έκλεψε τον Παπαεμμανουήλ με σκάφος, μέσα από τα χέρια του Ολυμπιακού

Όταν ο Ανδρέας Παπαεμμανουήλ έδειξε τα πρώτα ποδοσφαιρικά του χαρίσματα στις αλάνες του Ν. Φαλήρου, εθεωρείτο βέβαιο πως θα μετεγγραφεί στον Ολυμπιακό. «Τον πιτσιρικά και τα μάτια σας, μην τον χάσουμε», φώναζε ο Ανδρέας Μουράτης στους ανθρώπους των «ερυθρόλευκων».

Η πρώτη ομάδα του ποδοσφαιριστή είναι ο Πειραϊκός. Τον διεκδικούν ο Ολυμπιακός και ο Παναθηναϊκός, ενώ ενδιαφέρον για τον παίκτη δείχνει και η Α.Ε.Κ.

Οι «πράσινοι», μέσω του Σωτήρη Ασπρογέρακα και του Αντώνη Μαντζεβελάκη, έρχονται σε επαφή με την οικογένεια Παπαεμμανουήλ. Γνωρίζονται με τους οικείους του, οι οποίοι αρχίζουν να συμπαθούν τους παράγοντες του Τριφυλλιού. Ωστόσο οι πιέσεις του Ολυμπιακού είναι ασφυκτικές. Δηλώνουν κατηγορηματικά στους ανθρώπους του Πειραϊκού πως θα παύσει κάθε ευνοϊκή μεταχείριση προς αυτούς, αν παραχωρήσουν τον ποδοσφαιριστή στον Παναθηναϊκό.⁴

Παράλληλα, το περιβάλλον του Παπαεμμανουήλ, τα αφεντικά του πατέρα του, είναι όλοι τους ολυμπιακοί και ασκούν κάθε δυνατή επιρροή για να φορέσει ο παίκτης την κόκκινη φανέλα.

Πράγματι, το καλοκαίρι του 1958, τρεις ημέρες προτού τελειώσει η περίοδος των μετεγγραφών, ο Παπαεμμανουήλ συμφωνεί να υπογράψει στον Ολυμπιακό. Το πρωί πάει για ψάρεμα με έναν φίλο του και το απόγευμα θα υπέγραφε.

Τη μετεγγραφή «χαλάει» μία από τις αδελφές του ποδοσφαιριστή. Μόλις πληροφορείται τα νέα, παίρνει άμεσα τηλέφωνο τον Αντώνη Ματζεβελάκη και τον ενημερώνει. Ο ισχυρός άνδρας του Τριφυλλιού δρα αστραπιαία. Κατεβαίνει στον Πειραιά, παίρνει ένα σκάφος από το Λιμενικό και εντοπίζει τον Παπαεμμανουήλ μέσα στη θάλασσα, όπου ψάρευε. Τον μεταφέρει σε ξενοδοχείο, και τον πείθει να υπογράψει με το Τριφύλλι. Ο Πειραϊκός –παρά τις πιέσεις του Ολυμπιακού– συναινεί και αυτός και παραχωρεί στον ποδοσφαιριστή την «ελευθέρας».⁵

Ανδρέας Παπαεμμανουήλ: το «κανόνι» του Παναθηναϊκού

Το 1959, ο Ανδρέας Παπαεμμανουήλ κατέκτησε το πρωτάθλημα Αθηνών, αγωνιζόμενος στο τελευταίο ματς του Τριφυλλιού στη διοργάνωση.

Πανηγύρισε το Πρωτάθλημα Ελλάδας Α΄ Εθνικής Κατηγορίας τη χρονιά που θεσπίστηκε ο θεσμός (1959-60). Τη σεζόν εκείνη σημείωσε 10 γκολ σε 29 συμμετοχές.

Ο προπονητής που τον βοήθησε, όσο κανείς άλλος, να αναπτύξει τα επιθετικά του χαρίσματα ήταν ο Χάρι Γκέιμ. Ο Άγγλος προσλήφθηκε από τον Παναθηναϊκό την επόμενη σεζόν (1960-61). Τοποθέτησε τον Παπαεμμανουήλ στο κέντρο της επίθεσης και τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά. Με 23 γκολ σε 28 συμμετοχές βγήκε πρώτος σκόρερ της ομάδας του και την οδήγησε ξανά στην κατάκτηση του τίτλου.

Κύρια χαρακτηριστικά του ήταν οι δυναμικές επελάσεις και το πάρα πολύ δυνατό σουτ.

Μου άρεσε να κάνω σουτ συνέχεια, έκανα πολύ προπόνηση πάνω σ’ αυτό, αλλά εξαρτάται και πως τοποθετείται το σώμα μας και το σημείο του ποδιού πάνω στην μπάλα. Έπιανα πάντα την μπάλα στο κουτουπιέ.

Το 1964 κατέκτησε το περίφημο αήττητο πρωτάθλημα. Προπονητής του ήταν ο Στιέπαν Μπόμπεκ, ο οποίος του έδωσε νέο ρόλο, αυτόν του αριστερού μέσου στο πρωτοπόρο για την εποχή σύστημα 4-3-3, συνθέτοντας μία εκπληκτική τριπλέτα μαζί με τους Τάκη Λουκανίδη (στο κέντρο) και Μίμη Δομάζο (δεξιά).

Με το Τριφύλλι στη φανέλα κέρδισε δύο ακόμα πρωταθλήματα (1965 και 1969).

Εκτός από «Παπακανόνη» τον αποκαλούσαν και «Κούνελο». Ο ίδιος έχει απαντήσει πώς απέκτησε αυτό το παρατσούκλι:

 

Πριν από έναν αγώνα του Παναθηναϊκού, είχαμε αποσυρθεί σε ένα ξενοδοχείο στην Κηφισιά, το 1959. Εκεί είχε κήπο με κουκιά. Είχα μπει μέσα και δεν φαινόμουνα καλά… Έτρωγα τα κουκιά! Με βλέπει ο Κώστας Λινοξυλάκης από το παράθυρο και το λέει σε όλους τους συμπαίκτες μου: “Κοιτάτε παιδιά πως τρώει τα κουκιά ο Αντρέας, σαν κούνελος”. Από τότε μου το κόλλησαν για πάντα.⁶

Στατιστικά

Πρωταθλήματα (6): 1960, 1961, 1962, 1964, 1965, 1969
Κύπελλα (2): 1967, 1969
Συμμετοχές / γκολ στην Α΄ Εθνική: 196 / 80
Συμμετοχές / γκολ σε ευρωπαϊκά παιχνίδια: 13 / 1