Του Ανδρέα Οικονόμου
Οκτώ πράσινα ποδήλατα διασχίζουν την Αθήνα. Από τη Λεωφόρο Αλεξάνδρας στην οδό Πατησίων και από εκεί σε κάθε γειτονιά του κέντρου. «Οκτώ! Εβάλαμε οκτώ στον Ολυμπιακό!» ουρλιάζουν οι αναβάτες και δημιουργούν ντελίριο ενθουσιασμού στην πόλη. Καταλήγουν στο Παναθηναϊκό Στάδιο. Εκεί μυριάδες φιλάθλων περιμένουν πώς και πώς να δουν αν θα είναι Έλληνας ο πρώτος νικητής του Μαραθωνίου Δρόμου στη σημαντικότερη διασυλλογική διοργάνωση της μέχρι τότε ιστορίας του ελληνικού αθλητισμού, τα Α΄ Διεθνή Παναθήναια.
Όταν το πλήθος πληροφορείται το σκορ του ποδοσφαιρικού ντέρμπι από τους ποδηλάτες-ντελάληδες, παραληρεί. Παναθηναϊκός – Ολυμπιακός 8-2. Η ατμόσφαιρα ηλεκτρίζεται. Οι φίλαθλοι στις μαρμάρινες κερκίδες του Σταδίου αγκαλιάζονται και κραυγάζουν. Κλαίνε από χαρά. Για μια στιγμή, το ποδόσφαιρο έκλεψε τη λάμψη του βασιλιά του κλασικού αθλητισμού. Για μία μόνο στιγμή…
Ώσπου… Τρεις λέξεις ταξιδεύουν παρέα με τους δρομείς και, στόμα με στόμα, φτάνουν στα προπύλαια: «Έρχεται ο πρώτος!» Οι επευφημίες σταματούν. Η αγωνία τώρα είναι ξανά έκδηλη στα πρόσωπα όλων. Άπαντες, μικροί και μεγάλοι, άνδρες και γυναίκες, ξεχνούν το ποδοσφαιρικό αποτέλεσμα και αγωνιούν για τον νικητή του Μαραθωνίου. Ποιος να είναι; Άραγε θα είναι Έλληνας; Για πρώτη φορά στην ιστορία, Έλληνες μαραθωνοδρόμοι ανταγωνίζονται αντιπάλους από 18 διαφορετικές χώρες! Και αν είναι Έλληνας, σε ποιο σωματείο να ανήκει;
«Βλέπω τον πρώτο!» Ένας γυμνόστηθος, μικροκαμωμένος αθλητής, με ένα μαντήλι στον λαιμό και τα χέρια ψηλά πλησιάζει τα προπύλαια. Ναι, είναι Έλληνας! «Ο Σάρρας! Είναι ο Σάρρας του Παναθηναϊκού!»
Εκατοντάδες κόσμου υψώνουν στον αττικό ουρανό σημαιάκια του Παναθηναϊκού. Τα κουνούν ρυθμικά. Ο νικητής του αγωνίσματος, αυτός ο μικρός στο μπόι και γίγαντας στην ψυχή Χρήστος Σάρρας, αρπάζει ένα και το σηκώνει ψηλά. Τερματίζει στις αγκαλιές των ανθρώπων του Μεγάλου Συλλόγου. Τον δαφνοστεφανώνουν, του φορούν την πράσινη φανέλα και τον σηκώνουν στους ώμους.
Ο κόσμος παραληρεί. Δεν θέλει να τελειώσει αυτή η στιγμή ανατριχίλας, μεγαλείου και αθλητικής ηδονής. Πόσο θα ήθελαν να πάγωνε ο χρόνος, εκεί στο Παναθηναϊκό Στάδιο, την 1η Ιουνίου 1930.
Όμως ο χρόνος κυλάει πάντοτε προς τα μπρος.
Έρχεται ο πόλεμος. Η Κατοχή κι η φτώχια. Η πείνα, η δυστυχία, το κρύο, οι θάνατοι. Ο αθλητισμός παύει. Ο Μαραθώνιος Δρόμος δεν υφίσταται πια. Και αργότερα, καταφθάνουν τα αιματοβαμμένα Δεκεμβριανά και ο φριχτός εμφύλιος. Από μακριά οι Έλληνες πληροφορούνται την επιτυχία του Στέλιου Κυριακίδη στην Αμερική και παίρνουν δύναμη ψυχής από τον αθλητή που, κάποτε, τίμησε την πράσινη φανέλα με το τριφύλλι.
Ο εμφύλιος πόλεμος λήγει κι ο Παναθηναϊκός, με τα μεγάλα έργα που ξεκινά στο γήπεδό του, δίνει το σύνθημα: έφτασε η στιγμή της ανασυγκρότησης. Με σημαιοφόρο τον πρόεδρο του Σ.Ε.Γ.Α.Σ. Απόστολο Νικολαΐδη, ο ελληνικός αθλητισμός προοδεύει και αντικρίζει με αισιοδοξία το μέλλον.
Νέοι σπουδαίοι μαραθωνοδρόμοι ξεπετάγονται και, είτε με το εθνόσημο είτε με το πράσινο τριφύλλι στην καρδιά, σκορπούν ρίγη υπερηφάνειας στους φιλάθλους. Γιάννης Χασομέρης, Παναγιώτης Μπεθάνης, Δημήτρης Μοσχονάς, Δημήτρης Βούρος, Γιώργος Φακιολάς, Γιώργος Μάλλιαρης. Κώστας Γκελαούζος.
Κώστας Γκελαούζος.
Από το 1930 φτάσαμε στο 2019. Ο χρόνος, αδίστακτος κι αμείλικτος, κουβαλά μνήμες και σκορπά το χθες στο σήμερα. Πόσα άλλαξαν και πόσα δεν άλλαξαν. Από την Κατοχή και τον Εμφύλιο του ’40, βρεθήκαμε στην Κατοχή και τον Εμφύλιο του 2019. Με νέους, μασκαρεμένους, ναζί. Με τις ίδιες επικίνδυνες και φοβικές αντιλήψεις, τους ίδιους δοσίλογους και τον ίδιο προδοτικό Τύπο. Και, δυστυχώς, με τα οχυρά του
–τότε δυναμικού και αγνού– αθλητισμού να έχουν προ καιρού καταπατηθεί από τον εχθρό.
Υπάρχει όμως μία σταθερά που παρέμεινε αναλλοίωτη. Είναι η πράσινη σημαία που ανεμίζει. Και όσο ανεμίζει τόσο θα μας υπενθυμίζει –σε πολύ δύσκολές εποχές– τις ρίζες μας και, κυρίως, τον προορισμό μας. Γιατί αν το καλοσκεφτείς ένας ήταν ο μοναδικός προορισμός του Παναθηναϊκού, από τότε που ιδρύθηκε μέχρι σήμερα: αντίσταση μέχρι τέλους!
Παναθηναϊκός Αθλητικός Όμιλος μέχρι τέλους!