«Αλάμπρα», το θέατρο του Παναθηναϊκού

Ο Απόστολος Νικολαΐδης και οι υπόλοιποι μεγάλοι παράγοντες του Παναθηναϊκού εμφύσησαν στον Όμιλο τον χαρακτήρα της καινοτομίας. Μία από τις πρωτοπορίες τους ήταν η ίδρυση λέσχης για τους αθλητές και τους ποδοσφαιριστές του Συλλόγου το 1923. Η «πράσινη» λέσχη στεγάστηκε σε ένα από τα πιο επιβλητικά νεοκλασικά κτήρια των Αθηνών, το Μέγαρον Αλάμπρα. Επρόκειτο για θέατρο και κινηματογράφο επί της οδού Πατησίων, ιδιοκτήτης του οποίου ήταν ο πρόεδρος του Τριφυλλιού Πάνος Σαββίδης.

Του Ανδρέα Οικονόμου

Μέγαρο Αλάμπρα - θέατρο - Κινηματογράφος - ιδιοκτησία Π. Σαββίδη - λέσχη Παναθηναϊκού.

Όταν το γράμμα άλφα σε κύκλο (η αλλιώς «αλφάδι», στην αργκό των αναρχικών) δεν ήταν έμβλημα του αναρχισμού, αλλά σύμβολο της λέσχης του Παναθηναϊκού. Το πιθανότερο είναι πως το διακοσμητικό «Α» στην αυλαία ήταν έμπνευση του αρχιτέκτονα Νικήτα Γαβαλά.

Η ιστορία του Μεγάρου Αλάμπρα

Το μέγαρο Αλάμπρα κατασκευάστηκε στα τέλη του 20ού αιώνα. Βρισκόταν στην οδό Πατησίων 28, στη συμβολή της με τον οδό Χαλκοκονδύλη. 

Ξεκίνησε να λειτουργεί το 1896 ως θέατρο «Αλάμπρα» (ή για μικρό διάστημα και ως «Μάνδρα του Μανέα»).

Το 1902 ηλεκτροδοτήθηκε, ενώ το 1923 άλλαξε μορφή και μετατράπηκε σε μεγάλο χειμερινό και θερινό θέατρο, βάσει σχεδίων του αρχιτέκτονα μηχανικού Νικήτα Γαβαλά.

Στον Μεσοπόλεμο, το Αλάμπρα λειτούργησε και ως κινηματογράφος. 

Ο δημοσιογράφος Δημήτρης Φύσσας γράφει στο έργο του για τους αθηναϊκούς κινηματογράφους, πως εκείνα τα χρόνια «είναι ένα επιβλητικό θέατρο, με μνημειακή είσοδο».1

Λειτούργησε και στα χρόνια της Κατοχής, όμως κατά τα Δεκεμβριανά του 1944 καταστράφηκε ολοσχερώς. Οι ζημιές δεν επιδιορθώθηκαν ποτέ και έτσι, αναπόφευκτα, τον Ιούνιο του 1955 κατεδαφίστηκε.

Το θέατρο Αλάμπρα, ολοσχερώς κατεστραμμένο μετά τα Δεκεμβριανά του 1944.

Το θέατρο Αλάμπρα, ολοσχερώς κατεστραμμένο μετά τα Δεκεμβριανά του 1944.

Η λέσχη του Παναθηναϊκού

Μέγαρο Αλάμπρα - θέατρο - Κινηματογράφος - ιδιοκτησία Π. Σαββίδη - λέσχη Παναθηναϊκού.

Μέγαρο Αλάμπρα: θέατρο – κινηματογράφος – λέσχη Παναθηναϊκού.

Ο Παναθηναϊκός Αθλητικός Όμιλος είναι ο πρώτος ελληνικός σύλλογος που δημιούργησε λέσχη για τους αθλητές του. Ήταν χώροι όπου τα μέλη της «πράσινης» οικογένειας συγκεντρώνονταν και περνούσαν ξέγνοιαστα τις ώρες του ελεύθερου χρόνου τους. 

Ο Πάνος Σαββίδης, μέλος της διοίκησης του Παναθηναϊκού (πρόεδρος το 1922-23), παραχώρησε αίθουσα του Μεγάρου Αλάμπρα στον Σύλλογο για να στεγάσει εκεί τη λέσχη του. Παράλληλα, ο Όμιλος πραγματοποιούσε εκεί Γενικές Συνελεύσεις. Στον χώρο της σκηνής βρισκόταν το προεδρείο και στα καθίσματα κάθονταν τα ενεργά μέλη του Παναθηναϊκού. Εκεί πάρθηκαν ιστορικές αποφάσεις, που καθόρισαν την εξέλιξη του Τριφυλλιού: οι τροποποιήσεις του νέου καταστατικού (1924), τα πρώτα μεγάλα έργα στο γήπεδο της Λεωφόρου (1926), η ίδρυση νέων τμημάτων…

Απέναντι από τη λέσχη του Παναθηναϊκού βρισκόταν το περίφημο κατάστημα αθλητικών ειδών «Ιωνάς-Δημόπουλος», όπου ιδρύθηκε η Α.Ε.Κ.

Για ένα διάστημα, το 1926, σε αίθουσα του Μεγάρου Αλάμπρα προπονείτο και η πρώτη ομάδα οπλομαχίας του Παναθηναϊκού.2

Τα επόμενα χρόνια, η λέσχη του Παναθηναϊκού μεταφέρθηκε σε διαφορετικό κτήριο επί της οδού Πατησίων, το οποίο ανήκε επίσης στον Πάνο Σαββίδη. 

Η διοίκηση του Παναθηναϊκού πόνταρε πολλά στη λέσχη του Ομίλου. Και αυτό επειδή αποτελούσε πόλο έλξης της αθηναϊκής ελίτ. Διαχρονικά, πολλές από τις επιφανείς προσωπικότητες των Αθηνών (άνθρωποι των τεχνών, της πολιτικής, των επιστημών) επισκέπτονταν τη λέσχη του Τριφυλλιού και γίνονταν τακτικοί θαμώνες της. Σημαίνοντα ρόλο σε αυτό έπαιζαν οι ετήσιοι χοροί του Παναθηναϊκού, οι οποίοι είχαν καθιερωθεί ως ένα από τα δημοφιλέστερα κοσμικά γεγονότα της πόλης.

Πηγές / σημειώσεις

  • Αρχείο Παναθηναϊκού Α.Ο.
  • Αρχείο Paopedia.gr
  • http://paoabroad.com/index.php/gnorizate/item/735-h-lesxi-tou-panathinaikou-kai-h-enisxisi-apo-thn-aek
  • «Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΟΥ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ: 1720-1940», Διατριβή: Ελένη Φεσσά Εμμανουήλ 1990, Ε.Μ.Π.
  1. http://freecinema.gr/wp-content/uploads/2013/10/%CE%A4%CE%91-%CE%A3%CE%99%CE%9D%CE%95%CE%9C%CE%91-%CE%A4%CE%97%CE%A3-%CE%91%CE%98%CE%97%CE%9D%CE%91%CE%A3-1896-2013.pdf
  2. Δυστυχώς, για τη σύντομη δραστηριότητα, προπολεμικά, του οπλομαχητικού τμήματος του Ομίλου δεν υπάρχουν πολλά στοιχεία. Το μόνο που γνωρίζουμε και το οποίο προκύπτει από ιστορικά αρχεία του Συλλόγου, είναι πως το τμήμα ιδρύθηκε το 1926.