Ο Μιχάλης (Μίσσας) Πανταζόπουλος († 2006) ήταν στέλεχος της πρώτης μεταπολεμικής ομάδας μπάσκετ του Παναθηναϊκού, που σάρωσε τους τίτλους. Διακρίθηκε ακόμα στο βόλλεϋ, στον στίβο και στο ποδόσφαιρο. Αργότερα οδήγησε σε νέες επιτυχίες το Τριφύλλι, από το πόσο του προπονητή. Τη δεκαετία του ’60 προσέφερε τις υπηρεσίες του στην Α.Ε.Κ. 

Γεννήθηκε το 1922 στη Ρωσία.¹ Το 1925 εγκαταστάθηκε οικογενειακώς στην Αθήνα.

Ο Μίσσας Πανταζόπουλος στον Πανελλήνιο Γ.Σ.

Σε ηλικία 13 ετών εγγράφηκε στο τμήμα στίβου του Πανελληνίου Γ.Σ. Τότε, το 1935, το γυμναστήριο του Π.Γ.Σ. βρισκόταν στο Πεδίον του Άρεως επί της Λεωφόρου Αλεξάνδρας.

Ξεχώριζε στα αγωνίσματα αλμάτων (μήκος, τριπλούν) και στα εμπόδια. Ως έφηβος, αναδείχθηκε τέσσερις φορές πανελληνιονίκης.² Ωστόσο, δεν ακολούθησε πορεία αθλητή στίβου κατά την ενηλικίωσή του.

Οι επιτυχίες του Πανταζόπουλου στα Πανελλήνια Πρωταθλήματα Εφήβων

Χρονιά	Αγώνισμα	Κατάταξη	Επίδοση
1937	110 μ. μετ' εμποδίων	1ος	19.2''
1938	110 μ. μετ' εμποδίων	1ος	18.7''
1938	200 μ. μετ' εμποδίων	1ος	29.2''
1939	110 μ. μετ' εμποδίων	1ος	17.9''

Μπασκετμπολίστας του Πανελληνίου

Μπάσκετ έπαιξε για πρώτη φορά το 1935, ως αθλητής του Πανελληνίου. Συμμετείχε στο πρωτάθλημα Ελλάδας εκείνης της χρονιάς, το οποίο κατέκτησε ο Ηρακλής.

Μέχρι και την έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Πανταζόπουλος αγωνιζόταν ανελλιπώς σε όλες τις μπασκετικές διοργανώσεις. Γρήγορα εξελίχθηκε σε μεγάλο αστέρα του αθλήματος. Ήταν η μεγαλύτερη μορφή του αθηναϊκού μπάσκετ και πόλος έλξης φιλάθλων στο γυμναστήριο του Π.Γ.Σ.

Κατέκτησε δύο πρωταθλήματα Ελλάδας με τα χρώματα του Πανελληνίου, το 1938-39 και το 1939-40.

Το 1939 δοκιμάστηκε σε ένα ακόμα σπορ, το πινγκ πονγκ. Έφτασε μάλιστα μέχρι τον τελικό του πανελλήνιου πρωταθλήματος.³

Ο Μίσσας Πανταζόπουλος στον Παναθηναϊκό

Τον «έκλεψε» ο Κιούνσλερ και τον έκανε ποδοσφαιριστή

Όσο ακόμα ήταν μπασκετμπολίστας του Πανελληνίου, ο Μίσσας Πανταζόπουλος έπαιζε ποδόσφαιρο με την ομάδα της τάξης του γυμνασίου του. Το 1939 αγωνίστηκε στο γήπεδο της Λεωφόρου στο πλαίσιο σχολικού πρωταθλήματος.

Μερικοί από τους συμμαθητάς μου έπαιζαν εις την δευτέραν ομάδα του Παναθηναϊκού και μας έκαναν… τους μεγάλους. Σ’ έναν τέτοιον σχολικόν αγώνα εις το γήπεδον της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, η τάξις μου ενίκησε και εγώ είχα σημειώσει τα περισσότερα τέρματα. Τότε με είδε ο προπονητής του Π.Α.Ο. κ. Κίνσλερ και φαίνεται πως του άρεσα, διότι μετά το τέλος του αγώνος με επλησίασε και μου είπε:

“Τέλεις παίζεις μπάλλα Παναθηναϊκός;”».⁴

Κάπως έτσι, ο Γιόζεφ Κιούνσλερ, λίγο πριν αποχωρήσει μόνιμα από προπονητής του Παναθηναϊκού, άφησε στον σύλλογό του ένα σπουδαίο δώρο: το δελτίο του Μ. Πανταζόπουλου.⁵ Ο αθλητής, παρά τους αρχικούς ενδοιασμούς, καταπιάστηκε με ένα ακόμα σπορ, το ποδόσφαιρο. Αγωνιζόταν ως επιθετικός.

Στο πρωτάθλημα Ελλάδας 1939-40 συμμετείχε σε δύο αγώνες, πετυχαίνοντας ένα γκολ.

Στο Κύπελλο Ελλάδας της ίδιας χρονιάς (το πρώτο που κατέκτησε ο Παναθηναϊκός), ο Μίσσας Πανταζόπουλος σκόραρε δύο γκολ κόντρα στον Ηρακλή Σερρών (τελικό 6-1) στον α΄ γύρο.

Η οριστική μετεγγραφή στο Τριφύλλι

Στη διάρκεια της Κατοχής, ο Πανταζόπουλος συγκρούστηκε με ανθρώπους της διοίκησης του Πανελληνίου και αποχώρησε από τους «Ολυμπιονίκες». Ο Παναθηναϊκός έδρασε ακαριαία και ενέταξε τον αθλητή στην ομάδα μπάσκετ του. Ενδεχομένως, οι «πράσινοι» να «εκμεταλλεύτηκαν» την ελαστικότητα που υπήρχε εκείνα τα χρόνια, ως προς τις μετεγγραφές και έτσι, κατόρθωσαν να αποκτήσουν τα δικαιώματα ενός σπουδαίου καλαθοσφαιριστή.

Πρωταθλητής μπάσκετ και βόλλεϋ, με τα χρώματα του Παναθηναϊκού

Στον Παναθηναϊκό είχε την τύχη να συναντήσει τον Μάικλ Στεργιάδη, έναν πολύ έμπειρο προπονητή, ο οποίος τον βοήθησε να εξελιχθεί σε κορυφαίο καλαθοσφαιριστή. Συνάμα, ο Πανταζόπουλος ─πάντα υπό την καθοδήγηση του Στεργιάδη─ γίνεται μέλος της ομάδας βόλλεϋ του Παναθηναϊκού, με την οποία κατακτάει το Πρωτάθλημα Ελλάδας 1944.

Το 1946 θα πανηγυρίσει έναν πολύ σημαντικό τίτλο: το πρωτάθλημα Ελλάδας στο μπάσκετ. Πρόκειται στην ουσία για την απαρχή της  «αυτοκρατορίας» του Ομίλου στο άθλημα. (Υπενθυμίζεται πως ο προηγούμενος τίτλος του Παναθηναϊκού στο μπάσκετ είχε κατακτηθεί το 1921, δυόμιση δεκαετίες πριν).

Ο Πανταζόπουλος, ως καλαθοσφαιριστής του Παναθηναϊκού, κατέκτησε δύο ακόμα πρωταθλήματα: το 1947 και το 1950. Έκτοτε, απομακρύνθηκε από την ενεργό δράση και καταπιάστηκε με την προπονητική.

Με την Εθνική Ελλάδας

Προπολεμικά, όσο ήταν αθλητής του Π.Γ.Σ., κλήθηκε δύο φορές να αγωνιστεί με χρώματα της Εθνικής Ελλάδας (το 1935 στην Κωνσταντινούπολη και το 1940 στην Αίγυπτο), ωστόσο οι μαθητικές του υποχρεώσεις δεν του επέτρεπαν να ταξιδέψει στο εξωτερικό.

Έτσι, για πρώτη φορά φόρεσε τα γαλανόλευκα μεταπολεμικά. Στις 6 Νοεμβρίου 1946 λαμβάνει μέρος στο πρώτο ματς της Εθνικής μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, δηλαδή στην ήττα από την Τουρκία με 34-30. Στο παιχνίδι εκείνο, ο Πανταζόπουλος σκοράρει 4 πόντους.

Ιστορική διόρθωση: δεν κατέκτησε τίτλους ως προπονητής του Τριφυλλιού

Σε ιστορικές εκδόσεις, αλλά και στο διαδίκτυο (βλ. και στο σχετικό λήμμα στη wikipedia) πιστώνονται στον Μίσσα Πανταζόπουλο τέσσερα πρωταθλήματα, με την ιδιότητα του προπονητή του Παναθηναϊκού (1946, 1947, 1950 και 1951). Δηλαδή έχει καταγραφεί πως τα τρία πρώτα τα κατέκτησε ως παίκτης-προπονητής. Κάτι τέτοιο δεν ισχύει.

Καμία από τις προαναφερθείσες τέσσερις σεζόν δεν διετέλεσε τεχνικός (ή μέλος του τεχνικού τιμ) της «πράσινης» ομάδας. Τους εν λόγω τίτλους, τους καρπώνονται ─κατά σειρά─ οι προπονητές Μάικλ Στεργιάδης (1946), Χρήστος Σβολόπουλος (1947) και Γιάννης Χατζηθεοδώρου (1950 και 1951).⁶

Η πρώτη φορά που ανατέθηκε στον Πανταζόπουλο το έργο του προπονητή του Παναθηναϊκού ήταν τον Οκτώβριο του 1955. Όμως, τα χρόνια εκείνα ήταν πολύ δύσκολα για την ομάδα, καθώς έμεινε «άστεγη», και έτσι, δεν κατέκτησε κάποιον τίτλο.

Προπονητής της Α.Ε.Κ. και της Εθνικής Ελλάδας

Το 1956 ανέλαβε προπονητής της Εθνικής Ελλάδας. Παρέμεινε στον πάγκο των «γαλανόλευκων» ως το 1969. Συμμετείχε στο Ευρωμπάσκετ 1967 στη Φινλανδία, στους Μεσογειακούς Αγώνες 1967 και στα Βαλκανικά πρωταθλήματα 1968 και 1969.

Πραγματικά σπουδαίο προπονητικό έργο παρήγαγε στην Α.Ε.Κ. Έχτισε μία αξιομνημόνευτη ομάδα, με ηγέτη της τον Γιώργο Αμερικάνο, και κατέκτησε τέσσερα συνεχόμενα πρωταθλήματα (1963, 1964, 1965, 1966).

Ο Μίσσας Πανταζόπουλος πέθανε στις 25 Απριλίου 2006.

Πηγές / σημειώσεις

1. Σε μεταγενέστερα αφιερώματα, σημειώνεται το 1924 ως έτος γέννησής του. Ωστόσο, στην εφ. «Παναθηναϊκός» (20 Αυγούστου 1955), όπου καταγράφεται το βιογραφικό του, έχει ως έτος γέννησης το 1922. Θεωρούμε πιο αξιόπιστη την εν λόγω πηγή γιατί στηρίζεται σε συνεντεύξεις με τον ίδιο. Επίσης, σημειώνεται ως έτος γέννησής του το 1922 και στην Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια του Αθλητισμού (Εκδόσεις Δρακόπουλου, 1961), όπου όμως καταγράφεται ως τόπος γέννησης η Οδησσός.
2. Πηγή αποτελεσμάτων που ακολουθούν: Η χρυσή βίβλος του αθλητισμού, 117 χρόνια ελληνικού στίβου (1896 -2012), Νικόλαος Νταρής, Captain Books (2014).
3. Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια του Αθλητισμού, εκδ. Δρακόπουλος, 1961.
4. Αναμνήσεις του Μ. Πανταζόπουλου στην εφ. «Παναθηναϊκός» το 1955.
5. Εκείνα τα χρόνια, οι αθλητές είχαν το δικαίωμα να βγάζουν δελτίο σε περισσότερους από έναν συλλόγους, όταν αγωνίζονταν με αυτούς σε διαφορετικά σπορ. Έτσι, ο Πανταζόπουλος ήταν το 1940 μπασκετμπολίστας του Π.Γ.Σ. και ποδοσφαιριστής του Παναθηναϊκού.
6. Αρχείο paopedia.gr, πρακτικά Δ.Σ. Παναθηναϊκού 1946-1947 και αρχείο εφ. «Αθλητισμός της Ελλάδος» 1950-1951. Να σημειωθεί επίσης πως το 1950, ρόλο προπονητή είχε και ο Γιάννης Λάμπρου.