Το ανέκδοτο με τους ταύρους της οδού Πατησίων
Το ανέκδοτο με τον Παναθηναϊκό και τους ταύρους Paopedia.gr

«Η πρώτη φανέλα του Παναθηναϊκού ήταν κόκκινη. Μία μέρα, ένα κοπάδι ταύρων πήρε στο κυνήγι τους ποδοσφαιριστές. Και έτσι, αποφασίστηκε να αλλάξουν τα χρώματα της ομάδας και να καθιερωθεί το πράσινο». Θα μπορούσε να αποτελεί ανέκδοτο. Όμως κάποιοι, στ’ αλήθεια, το πιστεύουν!

Το paopedia.gr και ο Παναγιώτης Αλαφάκης βάζουν τα πράγματα στη θέση τους.

Ο μύθος διαδόθηκε το 1960. Αναπαράχθηκε, σε καφενειακό επίπεδο, εν μέσω οινοποσίας, σε μία ταβέρνα, από ανθρώπους του Συλλόγου. Καθότι τέτοιες ιστορίες διαχρονικά τραβούν την προσοχή, δεν άργησε να θεωρηθεί πραγματικότητα.1 Διαδόθηκε μάλιστα, αργότερα, από ανθρώπους του Τριφυλλιού, όπως ο σπουδαίος Πέτρος Γκιουράνοβιτς – όχι φυσικά περιπαικτικά, αλλά ως ένα αστείο γεγονός του παρελθόντος. Πλέον, τα τελευταία χρόνια, βλέπουμε αυτή την ιστορία να την αναπαράγουν ακόμα και αντικειμενικές ιστοσελίδες.2

Δεδομένο 1: δεν φορούσε κόκκινα ο Παναθηναϊκός

Έχουμε ήδη εξετάσει ντοκουμέντα που αποδεικνύουν ότι α) κόκκινη εμφάνιση φορούσε η ομάδα αναπληρωματικών, ενώ η πρώτη ομάδα έπαιζε με άσπρη φανέλα και μαύρο παντελόνι και β) από το Φθινόπωρο του 1908 έως σήμερα, ο Σύλλογος φοράει πράσινα.

Δεδομένο 2: δεν υπήρχαν ελεύθεροι ταύροι

Τα χρόνια που ιδρύθηκε ο Παναθηναϊκός και δραστηριοποιείτο στο οικόπεδο της σημερινής Α.Σ.Ο.Ε.Ε. αρχικά, και στην Πλατεία Αμερικής λίγο αργότερα, τα Πατήσια ήταν το πιο όμορφο προάστιο της Αθήνας. Η οδός Πατησίων έσφυζε από ζωή, υπήρχαν καφενεία και μπυραρίες, αλάνες που τα παιδιά έτρεχαν και κλωτσούσαν μπάλες και δεκάδες μικροεπιχειρήσεις. Υπήρχαν επίσης οι σιδηροτροχιές του ιππήλατου τραμ, που αντικαταστάθηκαν από τις γραμμές του νεοϊδρυθέντος το 1908 ηλεκτρικού τραμ και παραπέρα, το «θεριό» που συνέδεε τα Πατήσια με την Κηφισιά. Τι δεν υπήρχαν; Ελεύθεροι ταύροι που να «δαιμονίζονται» με το κόκκινο χρώμα και να κυνηγούν… όποιον πάρει ο χάρος.

Η οδός Πατησίων δεν ήταν ένα αχανές χωράφι, όπου έβοσκαν ανεξέλεγκτα διάφορα είδη κοπαδιών, όπως ίσως θεωρούσαν κάποιοι. Τα πιο κοντινά βουστάσια βρίσκονταν στις αρχές της Λεωφόρου Αλεξάνδρας (στην τότε Περιβόλα), καθώς και λίγο πιο μακριά, στο ύψος της οδού Μιχαλακοπούλου.3

Δεδομένο 3: οι ταύροι έχουν αχρωματοψία

Και τώρα, ας αγνοήσουμε για λίγο τα πρώτα δύο δεδομένα. Ας δεχτούμε (κι ας μην ισχύει) πως ο Παναθηναϊκός φορούσε κόκκινο χρώμα. Και ας θεωρήσουμε ότι πράγματι, ένα κοπάδι ταύρων διένυσε τέσσερα χιλιόμετρα, πέρασε μέσα από κατοικημένες περιοχές, από τις γραμμές του τραμ, από πλατείες που έπαιζαν παιδιά και έκαναν περιπάτους οι ενήλικες, για να πάρουν στο κυνήγι κάποιους ποδοσφαιριστές… Όσο κωμικά και αν είναι τα παραπάνω, ας θεωρήσουμε ότι έτσι συνέβη…

Το ξέρατε ότι οι ταύροι δεν διακρίνουν ούτε πράσινο ούτε κόκκινο; Σύμφωνα με πειράματα που έκαναν φοιτητές της ιατρικής σχολής του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον, τα αποτελέσματα των οποίων δέχεται πλέον το σύνολο της επιστημονικής κοινότητας, το χρωματικό φάσμα της όρασης των ταύρων είναι εξαιρετικά περιορισμένο. Βλέπουν σχεδόν όπως ένας άνθρωπος που πάσχει από πρωτανοπία. Δηλαδή είτε αντικρίζουν κόκκινο χρώμα είτε πράσινο, οι ταύροι βλέπουν μονάχα διάφορες αποχρώσεις του κίτρινου.4

Πολλοί πίστευαν, ειδικότερα τα παλιότερα χρόνια, πως οι ταύροι θυμώνουν όταν αντικρίζουν κάτι κόκκινο. Είναι κάτι που δεν ισχύει. Ο λόγος που είναι τόσο διαδεδομένος αυτός ο μύθος είναι, προφανώς, το κόκκινο χρώμα του πανιού στις ταυρομαχίες. Ωστόσο, το ερυθρό πανί καθιερώθηκε για εντελώς διαφορετικούς λόγους: αφενός για να «χάνεται» το χρώμα του αίματος στους θεατές, όταν ο ταύρος θανατώνεται, καθώς και για τα έντονα συναισθήματα που θεωρείται πως γεννά στο πλήθος το κόκκινο.

Τέλος, να σημειωθεί πως, μέχρι και τα πρώτα χρόνια του 20ού αιώνα, το πανί των ταυρομάχων ήταν λευκό! Έπρεπε να περάσουν αρκετές δεκαετίες, ώστε να γίνει παράδοση το κόκκινο πανί, για λόγους που προαναφέρθηκαν παραπάνω.

Εν κατακλείδι:

  • Η πρώτη ομάδα του Παναθηναϊκού δεν φόρεσε ποτέ κόκκινα.
  • Δεν υπήρχαν κοπάδια ελεύθερων ταύρων στην οδό Πατησίων.
  • Ακόμα και αν υπήρχαν, δεν θα κυνηγούσαν κανέναν για το χρώμα της φανέλας του, καθότι… έχουν αχρωματοψία.

Ένας ακόμη μύθος καταρρίφθηκε. Στα επόμενα κείμενα της στήλης «αντιπροπαγάνδα» θα διεισδύσουμε σε περισσότερες αναληθείς φήμες, τις οποίες θα γκρεμίσουμε, μία προς μία, σαν χάρτινους πύργους.

Πηγές/ παραπομπές

  1. «Ομάδα», 21 Δεκεμβρίου 1960.
  2. http://www.gazzetta.gr/article/item/232479-oi-phaneles-tou-panathenaikou-pic-vid
  3. Νικόλαος Παραδείσης, Αμπελόκηποι, εκδόσεις Μικρός Ρωμηός.
  4. https://www.wtamu.edu/~cbaird/sq/2012/12/12/what-is-it-about-red-that-makes-bulls-so-angry/