Από τη στιγμή που η πανδημία του Covid-19 εισέβαλε στην καθημερινότητα των Ελλήνων, κάθε πολίτης, θέλοντας και μη, πληροφορήθηκε την ύπαρξη του Ελληνικού Ινστιτούτου Παστέρ. Ειδικότερα το διάστημα της μεγάλης έξαρσης του ιού, εκατομμύρια άνθρωποι περίμεναν καρτερικά τις στατιστικές και τα αποτελέσματα του ινστιτούτου. Αλήθεια, όμως, πόσοι γνωρίζουν ότι ακριβώς μπροστά από το ιστορικό ερευνητικό κέντρο βρισκόταν κάποτε το γήπεδο μπάσκετ του Παναθηναϊκού; Κι όμως, είναι αλήθεια!

Του Ανδρέα Οικονόμου

Την περίοδο της Κατοχής, ο Απόστολος Νικολαΐδης υπέθαλπε έναν Εβραίο ονόματι Α. Μπενβενίστ, τον οποίο «κυνηγούσαν» οι ναζί. Εκείνος, ως ελάχιστη ανταπόδοση προς τον «πατριάρχη» του Παναθηναϊκού, που του έσωσε τη ζωή, έκανε ένα μεγάλο δώρο στον Σύλλογο Μεγάλο: παραχώρησε τιμής ένεκεν στο Τριφύλλι ένα οικόπεδο που του ανήκε, ώστε να κατασκευάσει εκεί ο Όμιλος γήπεδο μπάσκετ! Το οικόπεδο βρισκόταν στη συμβολή της λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας με την οδό Τσόχα, σε απόσταση… μονοψήφιου αριθμού μέτρων από το περίφημο Ινστιτούτο Παστέρ. Μοναδικό αίτημα του Μπενβενίστ ήταν το εξής: να δεσμευτούν προφορικά οι άνθρωποι του Παναθηναϊκού πως αν κάποια στιγμή στο μέλλον τούς ζητήσει πίσω το οικόπεδο, εκείνοι θα το επιστρέψουν.

Πράγματι, το γήπεδο δημιουργήθηκε τάχιστα με έξοδα του Παναθηναϊκού. Ή για την ακρίβεια, με τη χορηγία ενός ανώνυμου φιλάθλου, ο οποίος δεν ήταν άλλος (όπως θα αποδειχτεί πολλά χρόνια μετά) από τον Απόστολο Νικολαΐδη. Προσοχή, στο εξής: η απόφαση πάρθηκε στις 19 Μαΐου 1944 και τα έργα ξεκίνησαν τον ίδιο μήνα, δηλαδή, όσο η χώρα τελούσε ακόμα υπό Κατοχή.

Είναι εντυπωσιακό και διδακτικό –ειδικότερα στη σημερινή εποχή– το σθένος, το μεράκι και το πάθος που επέδειξαν οι διοικούντες τον Όμιλο, σε μία περίοδο που σύσσωμος ο ελληνικός αθλητισμός ήταν σκεπασμένος από τις στάχτες των κατακτητών. Ο Παναθηναϊκός επέλεξε την οδό της ανοικοδόμησης. Αγνόησε τα τεράστια πλήγματα που και ο ίδιος είχε υποστεί (το γήπεδο της Λεωφόρου ήταν πλήρως κατεστραμμένο από τους ναζί) και έδωσε το σύνθημα της ανασυγκρότησης. Κάτω από τις χείριστες συνθήκες, ο Όμιλος αναπτυσσόταν και δημιουργούσε νέες αθλητικές εγκαταστάσεις! Και μέσα από αυτόν αναπτυσσόταν ─τουλάχιστον αθλητικά─ η πόλη των Αθηνών. Το γήπεδο αθλοπαιδιών έγινε πόλος έλξης της γειτονιάς· ο Παναθηναϊκός το παραχωρούσε δωρεάν στη νεολαία, σε συγκεκριμένες ώρες ημερησίως.

Στο γήπεδο εκείνο, υπό τις οδηγίες του θρυλικού Μάικλ Στεργιάδη, ο Σύλλογος Μεγάλος πανηγύρισε τα πρώτα μεταπολεμικά του πρωταθλήματα στο μπάσκετ, με ηγέτες τους αδερφούς Τζακ και Γεώργιο Νικολαΐδη, τον Γιάννη Λάμπρου και τον Μίσσα Πανταζόπουλου. Επίσης, στον ίδιο χώρο στεγάστηκαν τα τμήματα βόλλεϋ και πινγκ πονγκ του Παναθηναϊκού. Το γήπεδο ήταν για πολλά χρόνια το πιο σύγχρονο της Αθήνας και ένα από τα λίγα που είχαν τη δυνατότητα διοργάνωσης νυχτερινών αγώνων.

Το δεύτερο μήνυμα του Ομίλου είναι εκείνο το τιμιότητας. Το 1952, ο Μπενβενίστ, ένας πραγματικά ταλαιπωρημένος από τις κακουχίες άνθρωπος, επιχείρησε να βάλει ξανά σε τάξη τη ζωή του και ζήτησε από τον Παναθηναϊκό πίσω το οικόπεδο. Παρ’ ότι δεν υπήρχε κάποια σύμβαση που να υποχρέωνε τον Σύλλογο Μεγάλο να το μεταβιβάσει στον πρώην ιδιοκτήτη του, οι «πράσινοι» σεβάστηκαν την προφορική τους δέσμευση. Και ας ήξεραν ότι το τίμημα θα ήταν πολύ μεγάλο. Το τμήμα μπάσκετ του Παναθηναϊκού θα μείνει άστεγο από τότε έως και το 1960 (όταν και κατασκευάστηκε ο Τάφος του Ινδού).

Το paopedia.gr δημοσιεύει δύο πολύ σπάνιες φωτογραφίες από αγώνες του Παναθηναϊκού στο γήπεδο… Παστέρ.

 

 

Πηγές

• https://www.pasteur.gr/istoria-tis-idrysis-tou-ellinikou-institoutou-paster/
• Πρακτικά Διοικητικών Συμβουλίων και Γενικών Συνελεύσεων Παναθηναϊκού Α.Ο., 1944-1952
• Αρχείο Paopedia.gr