Ο Ανδρέας Παπαεμμανουήλ κανονιοβολούσε τα καρέ των αντιπάλων του Παναθηναϊκού για μία δεκαετία. Σούταρε τόσο δυνατά, ώστε ο γδούπος που έκαναν οι «οβίδες» του, όταν έπιανε «γεμάτο» το σουτ, αντηχούσαν μέχρι και τις γειτονικές βεράντες της Λεωφόρου. Από τα εκατοντάδες γκολ που πέτυχε, ένα ήταν το πιο γλυκό…

Σεπτέμβριος 1961 και η Γιουβέντους καταφθάνει στην Ελλάδα για να αντιμετωπίσει τον Σύλλογο Μεγάλο… Το paopedia.gr παρουσιάζει ανέκδοτα φωτογραφικά ντοκουμέντα από το ιστορικό παιχνίδι, στο οποίο ο «Παπακανόνης» έγινε ο πρώτος ποδοσφαιριστής του Παναθηναϊκού που σημειώνει γκολ σε ευρωπαϊκή διοργάνωση.

Του Ανδρέα Οικονόμου

Η τελευταία προπόνηση

Ο Χάρι Γκέιμ δίνει τις τελευταίες οδηγίες στους ποδοσφαιριστές του. Οι παίκτες κάνουν ένα κυκλάκι στον αγωνιστικό χώρο και ακούν προσεκτικά. Μόνος όρθιος, πλάι στον Βρετανό προπονητή, ο Ανδρέας Παπαεμμανουήλ.

Παναθηναϊκός - Γιουβέντους 1961 1-1 Οι οδηγίες του Χάρι Γκέιμ στους ποδοσφαιριστές στην τελευταία προπόνηση

Ο προπονητής της Γιούβε, Κάρλο Παρόλα, γυμνάζει τους παίκτες του στο γήπεδο του Παναθηναϊκού. Τότε, η ποδοσφαιρική κατασκοπία ήταν σε βρεφικό επίπεδο. Έτσι, η εικόνα που ο ίδιος είχε για το Τριφύλλι ήταν οι συμβουλές ενός Έλληνα φίλου του: «Πρόσεχε τον Δομάζο και τον Παπαεμμανουήλ». Φυσικά, αυτό, όσο και αν το επιθυμούσε, ήταν ακατόρθωτο. Στη φωτογραφία παρατηρούμε τον «καλοκάγαθο γίγαντα» Τζον Τσαρλς και τους συμπαίκτες του να έχουν εμφανώς πιο μυώδη σωματότυπο από τους περισσότερους Έλληνες παίκτες της εποχής εκείνης.

Παναθηναϊκός - Γιουβέντους 1961 1-1 Οι οδηγίες του Κάρλο Παρόλα στους ποδοσφαιριστές του. Paopedia.gr

«Πράσινος» παροξυσμός για το Παναθηναϊκός – Γιουβέντους

Οι αστέρες του Ολυμπιακού και της Α.Ε.Κ. και αυτοί στη Λεωφόρο

Η 20ή Σεπτεμβρίου φτάνει και στη Λεωφόρο δεν πέφτει καρφίτσα. Ο κόσμος στριμώχνεται στις τσιμεντένιες εξέδρες, σκαρφαλώνει σε κολόνες, παίρνει τη θέση του στις ταράτσες των πολυκατοικιών της οδού Παναθηναϊκού.

Παναθηναϊκός - Γιουβέντους 1-1 - 1961 - Η 20ή Σεπτεμβρίου φτάνει και στη Λεωφόρο δεν πέφτει καρφίτσα. Ο κόσμος στριμώχνεται στις τσιμεντένιες εξέδρες, σκαρφαλώνει σε κολόνες, παίρνει τη θέση του στις ταράτσες των πολυκατοικιών της οδού Παναθηναϊκού.

 

Παναθηναϊκός - Γιουβέντους 1-1 Η 20ή Σεπτεμβρίου φτάνει και στη Λεωφόρο δεν πέφτει καρφίτσα. Ο κόσμος στριμώχνεται στις τσιμεντένιες εξέδρες, σκαρφαλώνει σε κολόνες, παίρνει τη θέση του στις ταράτσες των πολυκατοικιών της οδού Παναθηναϊκού.

Ακόμα και οι ποδοσφαιριστές των ελληνικών αντίπαλων σωματείων βρίσκονται στο πλευρό του Παναθηναϊκού. Κάτω από τα κάγκελα, στα δεξιά, ο Γιώργος Σιδέρης του Ολυμπιακού – στα νιάτα του φίλος του Τριφυλλιού κι αυτός.1 Δίπλα του οι Κώστας Νεστορίδης της Α.Ε.Κ. και Κώστας Πολυχρονίου του Ολυμπιακού.

Παναθηναϊκός - Γιουβέντους 1-1 - 1961 -  Γιώργος, Σιδέρης  Κώστας Νεστορίδης και Κώστας Πολυχρονίου παρακολουθούν το ματς. Paopedia.gr

Οι πρώτοι οργανωμένοι οπαδοί, πριν από τη Θύρα 13

Πέντε χρόνια προτού ιδρυθεί επίσημα η Θύρα 13, ο ιστορικός τοπικός σύνδεσμος «ΠΕΦ ΠΑΟ Καλλιθέας» αναρτά δύο πανό… Ήταν η περίοδος που οι οργανωμένοι οπαδοί –οι πρόγονοι της «13ης Θύρας»– καθιέρωναν τα μεγάλα πανό με εμψυχωτικά λόγια προς τους παίκτες.

1961, Παναθηναϊκός - Γιουβέντους 1-1, πλακάτ των οπαδών του Τριφυλλιού.

Αρχίζει το ματς…

Οι ποδοσφαιριστές βγαίνουν από την καταπακτή, για τις καθιερωμένες ομαδικές φωτογραφίες. Η Γιουβέντους ήταν ένα από τις δύο-τρία κορυφαία σωματεία στον κόσμο. Το γεγονός ότι τη σεζόν εκείνη έφτασε μέχρι τα προημιτελικά, στα οποία κέρδισε με 1-0 μέσα στη Μαδρίτη τη Ρεάλ των Φέρεντς ΠούσκαςΑλφρέντο Ντι Στέφανο (δηλαδή μία από τις σπουδαιότερες ποδοσφαιρικές ομάδες όλων των εποχών), λέει πολλά. Χρειάστηκε και τρίτο παιχνίδι για να προκριθούν τελικά οι Μαδριλένοι.

1961, Παναθηναϊκός - Γιουβέντους 1-1, Paopedia.gr

1961, Παναθηναϊκός - Γιουβέντους 1-1, ομαδική φωτογράφιση των Ιταλών στη Λεωφόρο Paopedia.gr

Ο θρυλικός Τζον Τσαρλς, ο καλύτερος “all around” Βρετανός ποδοσφαιριστής που έχει ποτέ εμφανιστεί στα γήπεδα, έπρεπε να ανακόψει τον «κεφάτο» Μίμη Δομάζο και ταυτόχρονα, να αναλάβει επιθετικές πρωτοβουλίες για την ομάδα του.

Μίμης Δομάζος, Τζον Τσαρλς, 1961 - Παναθηναϊκός - Γιουβέντους 1-1. paopedia.gr

Ο Μιχάλης Βουτσαράς έπαιξε εξαιρετικά στον αγώνα, όμως ήταν αδύνατο να αποσοβήσει το γκολ του Μπρούνο Μόρα, έπειτα από λάθος γύρισμα του Κώστα Λινοξυλάκη.

Μιχάλης Βουτσαράς, 1961 - Παναθηναϊκός - Γιουβέντους 1-1. paopedia.gr

 

Ο Ανδρέας Παπαεμμανουήλ σκοράρει

Παναθηναϊκός Γιουβέντους 1-1

Αριστερά διακρίνεται ο «παίκτης με πόδι-κανόνι» Ανδρέας Παπαεμμανουήλ. Στο 66΄, η μπάλα του στρώθηκε –έπειτα από γέμισμα του Γιάννη Νεμπίδη και απόκρουση του Τσαρλς– λίγο έξω από την οριζόντια γραμμή της μεγάλης περιοχής. Εξαπέλυσε έναν «κεραυνό» και…

1961 - Παναθηναϊκός - Γιουβέντους 1-1. paopedia.gr

Ο Ιταλός τερματοφύλακας Ρομπέρτο Αντζολίν κάνει την υπέρτατη προσπάθεια να αγγίξει την μπάλα, που κατευθύνεται στο «Γ» της εστίας του. Το καρέ τραβήχτηκε κλάσματα δευτερολέπτου αφότου η μπάλα «έσκισε» τα δίχτυα των Ιταλών, και έτσι αυτή δεν φαίνεται στο καρέ.

1961 - Παναθηναϊκός - Γιουβέντους 1-1. Το γκολ του Ανδρέα Παπαεμμανουήλ - paopedia.gr

Ο Τζον Τσαρλς στην Ακρόπολη, Παναθηναϊκός Γιουβέντους 1-1 (1961)

 

Ούτε η… σούπερ εξελιγμένη για την εποχή φωτογραφική μηχανή του Τζον Τσαρλς δεν θα μπορούσε να «πιάσει» την κανονιά του «κούνελου». (Στη φωτογραφία ο σπουδαίος ποδοσφαιριστής απαθανατίζει τον Ναό του Παρθενώνα. Ο Παναθηναϊκός, ως η ομάδα της Αθήνας, συνήθιζε να ξεναγεί στην Ακρόπολη τους εκλεκτούς καλεσμένους του).

 

Ιδού ένα γράφημα της εφημερίδας «Ομάδα» που απεικονίζει την ευθύβολη τροχιά της μπάλας απ’ το σουτ του Παπαεμμανουήλ.

Ο ήρωας του Παναθηναϊκού πνίγεται στην αγκαλιά των συμπαικτών του. Τελικό σκορ Παναθηναϊκός – Γιουβέντους 1-1. Έλληνες ερασιτέχνες (ημιεπαγγελματίες) εναντίον Ιταλών παγκόσμιας φήμης επαγγελματιών… σημειώσατε Χ. Να προστεθεί πως οι «μπιανκονέρι» ήταν πρωταθλητές Ιταλίας.

Παναθηναϊκός Γιουβέντους 1-1 (1961) - πανηγύρια των ποδοσφαιριστών - Βαγγέλης Πανάκης, Γιάννης Νεμπίδης, Μίμης Δομάζος, Ανδρέας Παπαεμμανουήλ

Παναθηναϊκός Γιουβέντους 1-1 (1961) - πανηγύρια των ποδοσφαιριστών - Βαγγέλης Πανάκης, Γιάννης Νεμπίδης, Μίμης Δομάζος, Ανδρέας Παπαεμμανουήλ

 

Βιτόριο Πότσο: «Καλύτερος Έλλην ο Παπαεμμανουήλ»

Επίσημος καλεσμένος του Παναθηναϊκού ήταν ο Βιτόριο Πότσο, ο πασίγνωστος προπονητής, αρχιτέκτονας της Εθνικής Ομάδας Ιταλίας που κατέκτησε το Παγκόσμιο Κύπελλο το 1934 και το 1938. Το 1961 είχε πλέον αποσυρθεί από τους πάγκους και αρθρογραφούσε σε ιταλικά μέσα ενημέρωσης. Όταν ρωτήθηκε ποιον παίκτη ξεχώρισε από το παιχνίδι απάντησε: «Καλύτερος παίκτης από τους Έλληνες ήταν ο Παπαεμμανουήλ».

Η απάντησή του ξάφνιασε τους δημοσιογράφους (καθότι ο Δομάζος είχε πραγματοποιήσει μνημειώδη εμφάνιση) και έτσι τον ρώτησαν ξανά. Και αυτός επανέλαβε: «Καλύτερος Έλλην παίκτης ήτο ο Νο. 8, ο ενδιάμεσος δεξιός κυνηγός, ο Παπαεμμανουήλ!»

Επίσημος καλεσμένος του Παναθηναϊκού ήταν ο Βιτόριο Πότσο, ο πασίγνωστος προπονητής, αρχιτέκτονας της Εθνικής Ομάδας Ιταλίας που κατέκτησε το Παγκόσμιο Κύπελλο το 1934 και το 1938. Το 1961 είχε πλέον αποσυρθεί από τους πάγκους και αρθρογραφούσε σε ιταλικά μέσα ενημέρωσης.

Στο τέλος ξυρίζουν τον γαμπρό…

Ο ίδιος ο σκόρερ, με την ταπεινότητα και το αίσθημα ομαδικότητας που τον χαρακτήριζε, δήλωσε μετά τον αγώνα: «Δεν με ικανοποίησε η απόδοσίς μου. Πάντως η ομάδα πήγε καλά. Είμαι ευχαριστημένος που επέτυχα εγώ το γκολ της ισοφαρίσεως».

Πολλοί θεωρούσαν πως ο Παναθηναϊκός θα έχανε με κάτω τα χέρια από τη Γιουβέντους. Διαψεύστηκαν. Μάλιστα μετά το ματς επικρατούσε αίσθημα πικρίας που δεν επιτεύχθηκε η νίκη.

Ο Ανδρέας Παπαεμμανουήλ ξυρίζει μετά τον αγώνα Παναθηναϊκός - Γιουβέντους 1-1. paopedia.gr

 

Το αξιοθαύμαστο fair play του Μοάτσου

Στην παρακάτω φωτογραφία βλέπουμε τους προέδρους των δύο αντιπάλων. Ουμπέρτο Ανιέλι στα αριστερά, Ιωάννης Μοάτσος στο κέντρο. Λίγη ώρα προτού ξεκινήσει ο αγώνας, ο πρώτος γίνεται αποδέκτης μίας καταστρεπτικής για την ομάδα του πληροφορίας: η «Γιούβε» πρέπει να αγωνιστεί με 10 παίκτες! Ο έφορος των Ιταλών τον ενημέρωσε πως εξαιτίας μίας φριχτής αμέλειας, ο Μπρούνο Μόρα (δηλαδή ο παίκτης που έμελλε να βάλει το γκολ των Γιουβεντίνων) δεν ήταν δηλωμένος στους καταλόγους της UEFA! Ο Παναθηναϊκός φέρεται πως υπέβαλε ένσταση για αντικανονική συμμετοχή προτού ξεκινήσει ο αγώνας.

Ο Ανιέλι, πανικόβλητος, ρωτά τον Μοάτσο αν ο Παναθηναϊκός προτίθεται να επιμείνει στην ένστασή του, σε περίπτωση που αγωνιστεί κανονικά ο παίκτης. Ο πρόεδρος του Μεγάλου Συλλόγου (ο πάλαι ποτέ ιδιαίτερος γραμματέας του προσωπικού γραφείου του Νικόλαου Πλαστήρα), εξέπληξε τους Ιταλούς με την απάντησή του: «Να αγωνιστεί κανονικά ο παίκτης». Και πράγματι, παρότι ακολούθησε μία πολυήμερη αναμπουμπούλα στον Τύπο της εποχής σχετικά με τις προθέσεις του Τριφυλλιού, ο Σύλλογος Μεγάλος τήρησε τη δέσμευσή του και δεν κυνήγησε την τιμωρία των Ιταλών.

Παναθηναϊκός - Γιουβέντους 1-1, 1961. Ουμπέρτο Ανιέλι, Ιωάννης Μοάτσος

 

 

  1. https://www.leoforos.gr/theothers/story/83816/o-giorgos-sideris-proponithike-ston-pao